آموزش پرورش بونسای(مراقبت ها، بخش سوم)

محل قرارگیری بونسای در فصول مختلف با دمای مختلف، متفاوت است. اگر در بهار و تابستان، دمای شبانه کمتر از 40 درجه باشد بهتر است بونسای را بیرون قرار دهید، مثل پاسیو، بالکن یا باغچه. باید آن را در جایی قرار دهید که به اندازه کافی نور دریافت کند. نور صبحگاهی و عصر بسیار مناسب است. اگر بونسای را در جایی قرار دهید که حدود یک و نیم تا دو متر از زمین فاصله داشته باشد، خیلی منظره بهتری دارد. در زمستان بهتر است گلدان را در خانه نگه دارید. بهترین جا هم در منزل کنار پنجره جنوبی است. بعد از آن اگر پنجره جنوبی ندارید یا شلوغ است کنار پنجره های دیگر قرار دهید. در هر صورت هرجا که می گذارید بدانید در روز بین 4 تا 6 ساعت، بونسای به نور خورشید احتیاج دارد. اگر هم نور بیشتری دریافت کرد بهتر هم هست.

آبیاری گلدان های بونسای: از این کار هیچوقت غفلت نکنید. توجه کنید که طبق یک برنامه روتین نباید به بونسای آب بدهید، باید هر وقت که احساس کردید خاک آن خشک شده است، به آن آب بدهید. البته به این معنی نیست که باید خاک کاملا خشک باشد، انگشت خود را حدود حدود 1 سانتیمتر داخل خاک ببرید و اگر خشک بود به آن آب بدهید. در ادامه کار کم کم در زمینه تشخیص خاک برای آبیاری، کارکشته می شوید. موضوع دیگر این است که این آبیاری به گیاه هم وابسته است. همچنین به مقدار نور خورشیدی که گلدان دریافت می کند. اگر نور زیادی بگیرد شاید هر روز نیاز به آب داشته باشد. نکته دیگر این است که نوع خاک هم در آبیاری اهمیت دارد. اگر مخلوط خاک مورد استفاده به گونه ای باشد که آب را بیشتر در خود نگه دارد، آب کمتری نیاز دارد. یکی از پیشنهادها خاک آکاداما، پومیس و شن(lava rock) است که مخلوط آنها به ترتیب با یک دوم، یک چهارم و یک چهارم می تواند موثر باشد و آب را نگه دارد. (در آموزش های آینده خاک های مختلف و مخلوط آنها را آموزش خواهیم داد) برای آبیاری باید ریشه کاملا خیس شود و تا جایی آب بریزید که آب از سوراخهای زهکشی بالا بزند. و چند دقیقه بعد مجددا این کار را تکرار کنید. سعی کنید از بالا به درخت اب بدهید برای اینکه خاک شسته نشود و خارج نشود. می توانید از آب باران هم (یا آبیاری بارانی) استفاده کنید البته به این شرط که آب باران دارای مواد شیمیایی نباشد (که در تهران تقریبا اتفاق نمی افتد).

رطوبت: در طول ماههای سرد، وقتی بونسای شما داخل خانه است، آن را در یک ظرف عمق دار قرار دهید و آن را با سنگریزه و آب پر کنید. این باعث می شود اطراف درخت همیشه مرطوب باشد حتی وقتی مقداری آب از گلدان تبخیر می شود.

برای اینکه بونسای سالم و زیبا بماند کود دادن به آن لازم است. برای رشد بونسایی که تازه است و در مقدار کمی خاک قرار دارد می توانید خاک را با مواد لازم به صورت دوره ای تغذیه کنید. مودهای شیمیایی مایع نیز خوب هستند و استفاده هم می شوند. توصیه این است که نیمی از قدرت کود را استفاده کنید. بهتر است ماهی یک بار به بونسای کود بدهید به جز فصل زمستان. می توانید خاک برگ را با کود محلول در آب، ماهی یکبار به بونسای اسپری کنید.

تعویض خاک گلدان یا خود گلدان هم اهمیت دارد. بونسای در زمان های مختلف به دلیل اینکه نیاز به این دارد که خاک آن رفرش شود یا به دلیل رشد ریشه ها نیاز به تعویض گلدان دارد. طبق تجربیات، درختانی که برگریز هستند هر دو سه سال نیاز دارند که خاک یا گلدان آنها تعویض شود. درختان همیشه سبز نیز هر چهار یا پنج سال نیاز به تعویض خاک دارند. باز هم خاطرنشان می کنم که این یک قانون قطعی نیست و به گیاه شما و نحوه رشد آن بسیار بستگی دارد. گلدان را که عوض می کنید، طبق مطالب قبل در بخش های یک و دوم آموزش پرورش بونسای انجام دهید. همچنین اواسط تابستان بهترین زمان برای این کار است.

سمپاشی: به حشرات و آفات بسیار دقت کنید. تا با تشخیص به موقع بتوانید آنها را از بین ببرید.

نکته ای که باید بگویم این است که تا جایی که امکان دارد آموزش ببینید. کتابی برای پرورش بونسای تهیه کنید یا کلاس بروید. ویا سعی کنید از تجربیات دیگران استفاده کنید. آموزش بسیار کمک می کند که تمام این موارد را بهتر درک کنید.